Każdy użytkownik chciałby jak najdłużej korzystać bezproblemowo ze swojego czy zarządzanego przez siebie obiektu. Czasem ludzie obawiają się drewnianych obiektów (o mitach związanych z budownictwem drewnianym czytaj w zakładce „Postaw na drewno. Fakty i mity”). Tymczasem budynki o konstrukcji drewnianej nie ustępują w swojej trwałości obiektom wykonanym w innych technologiach. Podstawowym warunkiem jest właściwe zaprojektowanie i wykonanie, jednak, aby tę trwałość zapewnić – należy pamiętać również o paru podstawowych zasadach, związanych z ich użytkowaniem.

1. Zadbaj, aby Twój obiekt drewniany został zbudowany zgodnie z projektem.
2. W projekcie określono obciążenia i schematy statyczne – czyli sposób, w jaki pracuje konstrukcja Twojego obiektu, dlatego:

• nie zmieniaj więc niczego samowolnie – nie usuwaj ścian – nawet działowych;
• nie wycinaj elementów konstrukcji, bo uznałeś, że przeszkadzają;
• nie naruszaj ciągłości i szczelności obudowy - szczelność obudowy może być jednym z gwarantów bezpieczeństwa pożarowego;
• nie podwieszaj sam/sama dużych ciężarów do belek drewnianych, zwłaszcza zamocowanych bardzo blisko dolnej krawędzi belki. Każde takie działanie bez konsultacji z projektantem może skrócić czas życia obiektu, wpłynąć na pogorszenie bezpieczeństwa pożarowego albo nawet doprowadzić do katastrofy budowlanej;
• kontroluj naciąg stężeń oraz ściągów i na bieżąco korygować go, aby nie dopuścić do utraty funkcji, którą dany element miał spełniać w zamierzeniu projektanta. Obwisające stężenie albo ściąg nie spełniają swojej roli. 

3. Jeśli użytkownikami zarządzanego obiektu są dzieci czy młodzież:

• warto zwrócić uwagę, czy jakieś nakrętki nie „prowokują” dzieci, a te, w ramach zabawy mogą je odkręcić, dlatego zabezpiecz odpowiednio połączenia znajdujące się w zasięgu ręki.

4. Niezbędne jest monitorowanie wszelkich połączeń (zwłaszcza tych łatwo dostępnych) i dokręcanie na bieżąco śrub. 
5. W obiektach zabezpieczonych instalacją tryskaczową należy sprawdzać jej szczelność oraz pilnować, aby była sprawna. Nie wolno spuszczać wody i pozostawiać instalacji nienapełnionej.
6. Monitoruj szczelność obudowy oraz pokrycia dachu i na bieżąco usuwaj wszelkie przecieki. Szczególnej kontroli wymagają okolice kominów, drzwi, okien czy obróbek. Długotrwałe zawilgocenie elementu konstrukcji drewnianej skutkuje niepożądanymi efektami, może doprowadzić do znacznych uszkodzeń konstrukcji. Jeżeli doszło do zawilgocenia elementu, który był wcześniej impregnowany – zwłaszcza impregnatem zapewniającym nierozprzestrzenianie ognia (NRO) – należy uzupełnić powłoki. Jest to szczególnie istotne jeśli wcześniej zastosowane były wymywalne preparaty. Informacja o zastosowanych impregnatach powinna być podana w projekcie i dokumentach odbiorowych obiektu.
7. Nie dopuszczaj do nagłych zmian wilgotności w pomieszczeniach. Jeśli w budynku o konstrukcji drewnianej wykonywane są prace w technologiach „mokrych”, generujące dużą wilgotność w pomieszczeniach – musisz pamiętać o dobrym wietrzeniu i powolnym suszeniu. Gwałtowne zmiany wilgotności w pomieszczeniu mogą skutkować spękaniami.
8. Dbaj o sprawność wentylacji, w tym systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych. W przypadku wentylacji grawitacyjnej zapewniaj dopływ powietrza do obiektu, nie zatykaj otworów nawiewnych. Szczególną uwagę zwracaj na poprawną wentylację pomieszczeń o wysokiej wilgotności.
9. Podczas okresowych przeglądów zwracaj uwagę, czy na elementach drewnianych nie wystąpiły spękania. Nie każde spękanie drewna jest niebezpieczne – w literaturze niemieckiej przyjmuje się, że spękania o głębokości do 1/3 szerokości przekroju nie są niebezpieczne, niemniej jednak każdą niepokojącą sytuację konsultuj ze specjalistą. Na pewno niepokojące są spękania o znacznej długości (zwłaszcza na całej długości elementu) i lub dużej głębokości czy spękania w poprzek elementu. W przypadku drewna klejonego warstwowo – zawsze niebezpieczne jest rozwarstwienie spoiny klejowej między deskami (lamelami), z których zbudowany jest element klejony warstwowo.
10. Przy konserwacji powierzchni elementów drewnianych stosuj środki chemiczne kompatybilne z zastosowanymi przez producenta lub wykonawcę podczas montażu. Źle dobrany środek może przynieść więcej szkody niż pożytku. Zwracaj też uwagę, aby stosować środki zgodnie z przeznaczeniem – do wewnątrz lub na zewnątrz obiektu. W przypadku elementów eksponowanych na opady atmosferyczne częstość konserwacji musi być większa. Szczególną uwagę zwracaj na podstawy zewnętrznych słupów lub inne elementy drewniane usytuowane w pobliżu poziomu terenu. Nie dopuszczaj do zalegania śniegu czy wody w takich miejscach.

Przedstawione powyżej zasady nie są w żaden sposób skomplikowane, nie odbiegają też znacząco od ogólnych zasad utrzymania obiektu budowlanego. Zlekceważenie ich jednak może rodzić niepożądane skutki.

Opracowanie mgr inż. Ewa Ingeborga Kotwica

*Fot 1. Zbiory SEDG